غبار بی توجهی بر ظرفیت های گردشگری مازندران - زعفران

فارغ از هر گونه سوگیری نسبت به چرایی توقف طرح های بزرگ صنعتی بزرگ و مادر در مازندران، استانی که طبق آمایش سرزمینی و اظهارات کارشناسان زیست محیطی علاوه بر کمبود زمین به هیچ عنوان شرایط استقرار صنایع سنگین را ندارد، به نظر می رسد مردم شهرستانهای نکا، بهشهر و گلوگاه در شرق استان بیشترین آسیب را طی چند دهه گذشته از این ناحیه متحمل شده اند؛ به این معنا که نه تنها اولویت های توسعه ای در بخش کشاورزی و دنیاگردی را از دست دادند و به زیرساخت های این دو بخش توجه لازم نشده است، بلکه در دولتهای مختلف در حق آنان اجحاف شده است.

تازه ترین نمونه مغبون شدن مردم شرق مازندران از طرح های توسعه ای و اشتغالزایی ناشی به وسیله ایجاد صنایع بزرگ را میتوان در طرح ساخت پتروشیمی در زمین 90 هکتاری حسین آباد در منطقه زیست محیطی میانکاله شهرستان بهشهر مشاهده کرد، طرحی که همانند ساخت پالایشگاه و فولاد این بار نیز تحت شعاع مسایل زیست محیطی نهاده شد و ساخت آن در حاله ای از ابهام فرو رفته است. نمونه دیگر از وعده های ساخت کارخانه بزرگ در شرق مازندران، طرح ساخت پالایشگاه نفت شهرستان بهشهر در نزدیکی تالاب بین المللی میانکاله در سال 1387 بود که حتی 24 هکتار زمین کشاورزی نیز از مردم منطقه خریداری شد و تغییر کاربری یافت، اما به دلایل درست زیست محیطی به انتها نرسید.

شرایط توسعه ای شرق مازندران در حالی بین همه یا هیچ ایجاد صنایع بزرگ عمدتا ناسازگار با محیط زیست دست کم از دو دهه پیش تا به امروز در حالت تعلیق نهاده شده است که در سند آمایش سرزمینی برای توسعه مازندران چهار اولویت اصلی شامل کشاورزی، دنیاگردی، جنگل و محیط زیست مورد تاکید نهاده شده و دست برقضا و با یک نگاه اجمالی شرق استان نیز همانند منطقه ها مرکزی و غرب استان دارای ظرفیت های توسعه ای در چارچوب این محورها است، محورهایی که به اعتقاد مردم منطقه نه تنها به توسعه زیر ساخت هایشان توجه نشده است، بلکه به بهانه ایجاد صنایع بزرگ فراوریی و صنعتی مورد غفلت عمدی یا شبه عمدی نهاده شده است.

بسیاری از شهروند شرق مازندران می گویند که مطالبه اشان فقط ایجاد اشتغال پایدار و رونق مالی است، ولی این که راهکار این معضل بزرگ ایجاد صنایع بزرگ با حفظ الزامات زیست محیطی باشد یا تقویت زیرساخت های کشاورزی و دنیاگردی همانند مرکز و غرب مازندران باشد فرقی ندارد، اگرچه کشاورزی و دنیاگردی با سبک و سیاق زندگی، ترکیب نیروهای بیکار، کم بودن هزینه های جانبی و مخلص کلام پایدار بودن دورنمای توسعه سازگاری بیشتری دارد.

مردم شرق مازندران بویژه آنانی که در خانه هایشان جوان بیکار اعم از تحصیل نموده دانشگاهی یا غیردانشگاهی دارند این روزها بخاطر آنچه که وعده های چند دهه ای برای حل مشکل اشتغال منطقه می نامند، گله مند هستند و از اینکه هر سال کشاورزیشان بخاطر ضعف زیرساخت ها از جمله کمبود آب، آب می رود و غبار بی توجهی به زیرساختهای دنیاگردی با گذشت ضخامت بیشتری پیدا می نماید، دل پردردی دارند و در این میان موکول کردن برطرف مشکل بیکاری به ایجاد صنایع بزرگ ناسازگار با محیط زیست را هم نمک بر این زخم مزمن می دانند.

به اعتقاد بسیاری از مردم این منطقه، درحالیکه ضریب بیکاری در خانواده های ساکن شهرستانهای نکا، بهشهر و گلوگاه بیشتر از هر منطقه دیگری از مازندران است، لازمه برطرف آن تقویت زیرساختهای کشاورزی، دنیاگردی، اقتصاد مبتنی بر جنگل و دریا، ایجاد صنایع مرتبط با کشاورزی و دنیاگردی است و نباید حل این مشکل پشت رویای ایجاد صنایع بزرگ تعلیق گردد، چون حتی اگر چنین صنایعی به مرحله اجرا هم برسد معین نیست تا چه حد بتواند مشکل بیکاری منطقه را حل نماید.

شهروندان شرق مازندران می گویند که طی چند دهه اخیر نه تنها وعده های ساخت طرح های بزرگ صنعتی در این منطقه محقق نشده است، بلکه در بخش کشاورزی و دنیاگردی نیز توسعه ای بوجود نیامد و حتی داشته های منطقه در این زمینه ها بخاطر بی توجهی و غفلت کاهش یافته است.

گلایه مردم این منطقه از مازندران چندان هم بیراه نیست. مثلا در بخش صنایع وابسته به بخش کشاورزی این منطقه کانون کشت دانه های روغنی بود که به ساخت کارخانه روعن کشی انجامیده بود یا پنبه مهمترین کشت شرق مازندران بود که ساخت کارخانه نساجی را در پی داشت ولی در حال حاضر هیچ یک از این صنایع که می توانستند حداقل بیش از نیمی از مشکل بیکاری کنونی منطقه را بدون اما و اگر و شاید و باید حل نمایند ، فعال نیستند و از دست رفته اند و جایگزینی هم برایشان تعریف نشده است.

از سوی دیگر، دنیاگردی نیز به عنوان مهمترین مزیت مالی مازندران در این بخش از استان ظرفیت های کم نظیری دارد که هیچگاه جدی گرفته نشد و به علت نبود زیرساخت حتی در حد یک هتل زیر ضخامت زیادی از غبار بی توجهی پنهان مانده است. شرق مازندران گذشته از این که مانند مرکز و غرب استان دارای ساحل دریا، جنگل، چشمه سارها و طبیعت بکر و زیباست در سه منطقه جلگه ای، میانبند و بالادست یا کوهستانی است، آثار تاریخی، فرهنگی و میراثی مهمی همانند کاخ صفی آباد، محوطه تاریخی گوهر تپه، منطقه دنیاگردی عباس آباد، غار هوتو و دهها اثر دیگر را در خود جای داد که ظاهرا هیچگاه به عنوان جاذبه دنیاگردپسند مورد توجه قرار نگرفته است و محرومیت از زیرساخت و تبلیغات سبب شده تا توسعه منطقه بر محور کشاورزی و دنیاگردی به دست فراموشی سپرده گردد.

مزیت های برباد رفته کشاورزی

اینکه شرق مازندران در بخش کشاورزی و دنیاگردی مورد غفلت نهاده شده است و این دو بخش در منطقه برخلاف مرکزو غرب مازندران توسعه نیافته اند و به همین علت هم هر بار ایجاد صنایع بزرگ بدون توجه به شنمایندگی محیط زیست منطقه برای حل مشکل بیکاری مورد توجه قرار میگیرد، موضوعی است که بعضی از مسئولان دستگاه های اجرایی مازندران هم اذعان دارند، مانند آنچه که اخیرا مدیرکل صنعت، معدن و تجارت مازندران آشکارا بر زبان آورد.

حسینقلی قوانلو با تایید اینکه شرق مازندران نرخ بیکاری بالاتری نسبت به مرکز و غرب استان دارد، گفته بود که شرق مازندران نه مانند غرب استان از دنیاگردی بهره برده است و نه مانند منطقه ها مرکزی از توسعه صنایع وابسته به کشاورزی و زیر ساخت های کشاورزی برخوردار است و به همین علت هم طرح هایی مانند ایجاد پتروشیمی میانکاله برای حل معضل بیکاری منطقه مورد توجه نهاده شد. این مسئول تاکید نموده بود: شاید اگر خدمات و زیرساخت ها و رونق دنیاگردی در غرب مازندران را در شرق استان هم داشتیم چنین پیشنهادی را نمی دادیم.

آنچه که مدیرکل صنمت مازندران می گوید، یک واقعیت تلخ و موید دیدگاه مردم شرق مازندران در باره محرومیت این منطقه از زیرساخت های لازم دنیاگردی و کشاورزی است. صنعت نساجی به عنوان صنایع خاص در مازندران به دلایل مختلف از جمله از بین رفتن مزارع پنبه در شرق استان به عنوان مواد اولیه بطور جدی از بین رفته است. این صنعت با فراز و نشیب های مختلفی روبرو شد و به رغم اینکه چندین مصوبه برای نوسازی و احیاء این صنعت وجود دارد، اما همچنان با مسائل زیادی روبرو است که مهمترین آن جدی نگرفتن زیرساخت های کشاورزی است، چرا که کشت پنبه به عنوان فعالیت قالب کشاورزی و مواد اولیه فراوریی در این بخش از استان بین رفته و اقدامی هم برای احیای آن برداشته نشده است.

پنبه کاری در سالهای نه چندان دور یکی از مشغله های اصلی کشاورزی مردم شرق استان مازندران بود و به همین علت نیز صنعت نساجی در این استان چنان رونق داشت که گویی صنعت ویژه استان است. صنعت نساجی قائمشهر و چیت سازی بهشهر و دیگر کارخانه ها و کارگاه ها در اقصی نقاط استان سال هاست که به تاریخ پیوستند.

نمونه شاخص دیگر مزیت کشاورزی زراعی در شرق مازندران توسعه کشت دانه های روغنی کلزا، آفتابگردان و سویا است، مزیتی که کارخانه های فرآوری دانه های روغنی با ظرفیت بالا در این منطقه ایجاد شد، اما به دلایل مختلف طی یک دهه گذشته سطح زیر کشت این محصول هم از حدود 40 هزار هکتار به کمتر از چهار هزار هکتار کاهش یافت و در نتیجه سبب نیمه فعال و در مواردی تعطیلی کارخانه ها شد.

نمونه دیگر ظرفیت کشاورزی شرق مازندران در حوزه شیلات است. طرح پرورش میگو در 200 هکتار با ظرفیت 500 تن میگوی وانومی که ضمن اشتغالزایی دانش آموختگان افراد بیکار زیادی را نیز مشغول به کار می نماید همچنان مورد بی توجهی واقع شده است یا طرح بزرگی همانند فراوری ماهیان خاویاری و پرورش ماهی در قفس گویی با این منطقه ناسازگار است، درحالیکه همانند مرکز و غرب استان میتوان در سواحل شرق استان نیز این برنامه های توسعه ای سبز را عملیاتی کرد.

بی توجهی به زیرساختها در سواحل شرق مازندران که باعث کاربری های غیر کشاورزی و دنیاگردی شد، در حالی است که طرح توسعه شیلاتی مانند پرورش میگو، پرورش ماهیان خاویاری و صادرات گوشت این ماهیان و خاویار، پرورش ماهی در قفس در سواحل دریای خزر و پرورش ماهی قزل آلا در پشت سدها از برنامه های راهبرد صادرات غیرنفتی مازندران است و شرق مازندران هم به اندازه غرب و مرکز ظرفیت برای پرداختن به این برنامه ها را برای کاهش بیکاری و فراوری ثروت دارد.

نمونه دیگر بی توجهی به زیر ساخت ها برای توسعه بخش کشاورزی در شرق مازندران، ساخت سد و تامین آب کشاورزی یا آبیاری قطره ای است. نکته قابل توجه اینکه سد گلورد که پس از 30 سال، پنج سال پیش حتی آبگیری آن به صورت رسمی افتتاح شد، به علت اجرای ناقص آن همچنان کارایی برای مردم و کشاورزی منطقه ندارد. یعنی آبگیری سد گلورد با انتها یافتن سازه های سد در سال 1396 انجام شد، اما آبگیری کامل این سد پس از عملیاتی شدن طرح پل ارتباطی 60 روستای بالا دست محقق می گردد، طرحی که گویی باعث و بانی ندارد و مسکوت مانده است.

ظاهرا مشکل اینجاست که پایه های پل باید برای جلوگیری از تخریب محیط زیست در زیر مخزن سد ایجاد گردد و احتیاجمند اختصاص بودجه ویژه است ولی باز هم شرق مازندران ظاهرا اولویتی دراین زمینه ندارد درحالیکه سد گلورد هم زیرساختی مهم برای کشاورزی منطقه محسوب می گردد و هم ظرفیتی مهم برای دنیاگردی بشمار می رود.

سد گلورد دارای مخزن 107 میلیون متر مکعبی است که در کنترل سیلاب و کاهش خسارات ناشی از سیل هم نقش موثری دارد. این سد بعلاوه بخاطر واقع شدن در منطقه بالادست و جنگلی شهرستان نکا، دارای ظرفیت دنیاگردی است که قرار است علاوه بر تعریف منطقه دنیاگردی در حاشیه آن، ساخت نیروگاه برق آبی هم از سوی بخش خصوصی بر روی آن در دستور کار قرار گیرد.

بی توجهی به اجرای طرح های زیر ساختی در حوزه کشاورزی سبب شد تا طبق اعلام رسمی شرکت آب منطقه ای مازندران مسائل حفر چاه های غیرمجاز در دشتهای بهشهر، نکا و گلوگاه به عنوان دشت ممنوعه دوچندان گردد بطوریکه تراز آب در این منطقه ها در چند سال گذشته کاهش یافت و حتی کارشناسان نسبت به فرونشست زمین در دشت حسین آباد جایی که این روزها سیبل درگیری موافقان و مخالفان ایجاد پتروشیمی شده، هشدار داده اند.

انبار محصولات راهبردی مازندران

مدیر زراعت جهاد کشاورزی مازندران نیز معتقد است ظرفیت کشاورزی شرق مازندران اگر بیشتر از منطقه ها مرکزی و غربی نباشد کمتر نیست ولی به شرط ها و شروط ها که از جمله آن توجه جدی و سرمایه گذاری در زیرساخت های آن است. خلیل حقیقی می گوید: با توجه به شرایط زمین های کشاورزی به لحاظ ظرفیت آبی در شهرستان های نکا، بهشهر و گلوگاه همیشه این منطقه در کشت محصولات استراتژیک نظیر گندم، کلزا، سویا، آفتابگردان ، پنبه و علوفه های دامی در قالب کشت های آبی و دیمی از اهمیت خاصی برخوردار است.

وی با بیان اینکه سالانه 90 درصد کشت دانه های روغنی کلزا، پنبه، آفتابگردان و سویا فقط در شرق استان کشت و فراوری میشده، اضافه کرد: کشت این محصولات استراتژیک طی سالهای دهه 60 تا اوایل دهه 90 در نوسان اما تقریبا خوب بود، ولی به دلایل مختلف از جمله بی توجهی به زیرساخت ها، ضعف حمایت ها در خرید محصولات، نوسانات قیمت فروش و کم آبی امروز شرایط بسیار سخت و کشاورزان هر سال با مسائل زیادی روبرو هستند.

حقیقی با شرح این که سالانه از حدود 60 هزار هکتار زمینی که در مازندران زیر کشت گندم می رود، 70 درصد مربوط به شرق استان است، شرح داد: سالانه حدود 50 هزار هکتار از 215 هزار هکتار از زمینهای شالیزارهای استان هم در شرق زیر کشت برنج می رود که از این اندازه 24 هزار هکتار متعلق به شهرستان های ساری و میاندرود است، 12 هزار و 500 هکتار در شهرستان بهشهر واقع است، 10 هزار هکتار را کشاورزان نکایی در اختیار دارند و سهم شالیکاران گلوگاهی هم 2 هزار و 500 هکتار است.

وی با ذکر این نکته که کشاورزان شرق مازندران بر خلاف مرکز و غرب استان کشت ارقام پرمحصول کیفی برنج را انجام می دهند، توضیح داد: به همین علت کشاورزان شرق استان در فراوری برنج با توجه به افزایش محصولی که نسبت به کشت ارقام محلی برنج وجود دارد، نقش مهمی در فراوری این محصول استراتژیک دارند. یعنی سالانه تا 70 درصد از زمینهای شالیزاری شرق مازندران زیر کشت ارقام پرمحصول میرود.

مدیر زراعت جهاد کشاورزی مازندران به اهمیت اجرای طرح زهکشی در زمین های کشاورزی مازندران بویژه عملیاتی شدن طرح زهکشی 35 هزار هکتاری در شرق استان اشاره نمود و بیان داشت: از آنجایی که زمین های شرق استان در فراوری محصولات کشت پائیزه مثل گندم، جو ، سویا، کلزا و علوفه های دامی بسیار مستعد هستند، عملیاتی شدن طرح زهکشی و آبگیری کامل سد گلورد قادر است تحول اساسی در منطقه ایجاد کند.

وی پیرامون غبار بی توجهی بر ظرفیت های دنیاگردی مازندران اضافه کرد: اگر برنامه های حمایتی و اجرای زیر ساخت ها در توسعه کشاورزی در شرق استان بوجود بیاید، کشاورزان این منطقه با تمام توان پای کشاورزی خود می ایستند و کشت و کار می نمایند، امروز کشاورزی پیشرفته مکانیزه در دیمزارها با کمترین بارندگی نقش مهمی در فراوریات دارند، وجود زمینهای شیب دار و دیمزارهای شرق استان که البته سالانه از میانه بارندگی نیز برخوردارند فرصتی است که میتوان استفاده کرد.

حقیقی به وجود اراضی مستعد کشاورزی در منطقه هزار جریب در شرق استان اشاره نمود و گفت: در صورت تعریف بسته توسعه ای شامل ایجاد زنجیره فراوری تا مصرف، مشخص الگوی کشت مناسب، تامین راه دسترسی و آب، منطقه هزارجریب مازندران به مرکز ثقل اقتصاد کشاورزی مازندران تبدیل خواهد شد.

وی اضافه کرد: متاسفانه ضعف زیرساختی تاریخی در بخش راه، آب و اشتغال سبب شده تا هر ساله طبق آمار رسمی شمار زیادی از جوانان از ادامه فعالیت کشاورزی در منطقه بالادست شرق استان خودداری نموده و تنها محلی برای حضور ییلاقی آنان محسوب گردد.

او پیرامون غبار بی توجهی بر ظرفیت های دنیاگردی مازندران ادامه داد: به عنوان نمونه میتوان گفت که کشت خطی گندم در دیم زارهای شرق استان مازندران با هدف مقابله با خشکسالی می تواند رونق دوچندان بگیرد، اینکه پس از چهار دهه از انقلاب هنوز کشاورزان شرق استان از داشتن ردیف کاری که این همه مزیت دارد محروم باشند، جای تاسف است.

طبق آمایش سرزمینی مازندران دنیاگردی در کنار کشاورزی مهمترین محور مالی استان است و لازم است در تمامی شهرستان ها توجه به دنیاگردی با اجرای طرح های مناسب سازگار با محیط زیست مورد توجه ویژه قرار گیرد موضوعی که شهرستان های شرق استان بعلاوه ظرفیت و مزیت ها را دارند اما به آن توجه نشده است.

دنیاگردی شرق مازندران نیز هماند غرب و مرکز استان دارای همه مزیت های توسعه است. یکی از مزیت های اصلی دنیاگردی در شرق استان وجود کاخ صفی آباد بهشهر است که به جرات میتوان گفت که با کاخ رامسر که به هتل قدیم مشهور است، برابری می نماید. صفی آباد بنایی تاریخی که در میان باغی به همین نام واقع است و ابعاد 25 در 25 متر دارد که شامل دو طبقه است. ورودی کاخ در جبهه شمالی واقع شده است و برای ورود به کاخ باید از پنج پله بالا رفت. طبقه اول اتاق های متعددی دارد که دسترسی به آنها به وسیله راهرو و هشتی امکان پذیر است.طبقه دوم هم شبیه به طبقه اول اتاق های زیادی دارد و براساس بعضی روایات نقاشی های دیواری زیبایی در این کاخ وجود داشته است که به مرور زمان از بین رفتند.

فاصله کاخ صفی آباد تا دریا چیزی حدود 16 کیلومتر است. این کاخ در ارتفاع 650 متری از دریا واقع شده است و از آنجا به راحتی میتوان بندر ترکمن و بندر گز را در منظره دید.

پارک جنگلی و چشمه آب معدنی قرمرض نکا به عنوان نمونه ای بی نظیر برای ایجاد عایدی پایدار در کنار ارائه خدمات به دنیاگردان با پیوست حفاظت از طبیعت و محیط زیست است که اگر زیر ساخت های آن بیش از پیش توجه گردد می تواند محلی برای ایجاد اشتغال و رونق مالی مردم منطقه و استان گردد.

شهرستان گلوگاه، شرقی ترین شهر استان مازندران و هم مرز با استان های گلستان و سمنان، همجوار با جنگل و دارا بودن چشمه سارهای مختلف می تواند به عنوان یکی از مقاصد دنیاگردی در استان باشد. توسکا چشمه، دریای آرام گلوگاه، ارتفاعات جنگلی بکر، خانه های روستایی از جمله ظرفیت های دنیاگردی این شهرستان است، اما این منطقه ها به علت بی توجهی به زیرساختها از جمله راه سازی، ایجاد اقامتگاه های مناسب تقریبا ناشناخته و مهجور مانده اند.

برسی ها نشان می دهد که وجود هتل و مهمانسرا به عنوان یک زیرساخت مهم در صنعت دنیاگردی در شرق مازندران نسبت به سایر نقاط این استان، با کمبودهای محسوسی روبرو است که با توجه به جاذبه های مختلف دنیاگردی و نهاده شدن در جهت تردد بارگاه امام رضا (ع)، توجه به این مسئله بسیار لازم است.

شهرهای مختلف شرق استان مازندران می تواند در تمام ایام سال دارای مسافر و دنیاگرد باشد، اما زیرساخت های دسترسی و اقامتی به منطقه ها تفریحی کافی و مناسب نیست و در واقع اصلا فراموش شده است.

نبود یا کمبود زیرساخت های مناسب اقامتی برای مسافران و دنیاگردان در شرق مازندران باعث شده تا اندازه ماندگاری مسافران در این منطقه بسیار کم باشد و نهایت اغلب مسافران به صورت رهگذری از این منطقه تماشا می نمایند.

فقر زیرساخت های دنیاگردی

نگاهی به شرایط موجود مراکز اقامتی و هتل در شرق مازندران نشان از اوج کمبودها در این بخش است. برغم همه جاذبه های گفته شده شرق مازندران حتی یک هتل چهار ستاره یا سه ستاره ندارد. در حالیکه باهمه جاذبه های موجود در این بخش اگر مدیریت منسجم و همت قوی برای به گردش درآوردن بخش دنیاگردی وجود داشته باشد این منطقه حداقل به دو هتل پنج ستاره و چندین هتل چهار و سه ستاره احتیاج دارد.

شهرستان 160 هزار نفری بهشهر اکنون تنها دارای دو هتل آپارتمان عباس آباد در سه کیلومتری بهشهر و هتل صدرا در 40 کیلومتری این شهر است که در واقع تنها دسترسی به هتل آپارتمان عباس آباد برای مسافران مقدور است که به علت محدودیت در تعداد تخت، این هتل جوابگوی خیل بزرگ مسافران و دنیاگردان نیست.

شهرستان 116 هزارنفری نکا نیز با دارا بودن جاذبه های دنیاگردی و باستانی همانند منطقه ها دنیاگردی طبیعی فقط دارای یک هتل میلاد در داخل شهر و یک خانه مسافر در سه کیلومتری نکا است که در مجموع دارای 66 تخت در هتل میلاد نکا و چهار واحد آپارتمان در خانه مسافر است که ساخت 2 هتل به وسیله بخش خصوصی با 200 تخت در دست اقدام است.

شهرستان 40 هزارنفری گلوگاه نیز به عنوان شرقی ترین شهر استان مازندران که با استان سمنان و گلستان هم مرز است فاقد هتل و مهمانسرا است.

معاون دنیاگردی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و دنیاگردی مازندران گفت: شهرستانهای نکا، بهشهر و گلوگاه با برخورداری از آثار و بناهای تاریخی بسیار ارزشمند و قدیمی، جاذبه های مناسبی برای دنیاگردی هستند که برای توسعه فعالیت های این بخش و رسیدن به رشد مطلوب مالی باید بیشتر توجه شوند.

مهران حسنی پیرامون غبار بی توجهی بر ظرفیت های دنیاگردی مازندران بیان داشت: با توجه به وجود ظریفتهای طبیعی با بهره مندی صحیح از امکانات قدیمی و تاریخی می تواند عایدیهای هنگفتی را نصیب همه منطقه ها استان حتی شرق استان کند. به جرات میتوان گفت که با توسعه دنیاگردی در شرق استان، این صنعت می تواند به منبع اول عایدیی مردم منطقه تبدیل گردد، این شرق استان با برخورداری از این همه آثار میراثی متعلق به دوران گوناگون تاریخ، درصدر بیکارترین شهرهای استان قرار بگیرد و در واقع نتواند از همه این موهبت ها حداقل استفاده را ببرد، بی انصافی است.

وی به شهر تاریخی و باستانی گوهر تپه به عنوان منطقه بسیار ارزشمند تاریخ دنیا با قدمت بیش از هفت هزار سال اشاره نمود و گفت: اینکه سالها است این اثر تاریخی در محاطره فنس های کاوشگران و باستان شناسان نهاده شده و تا به امروز هیچ بهره برداری صحیحی از آن نشده است، اصلا برای دنیاگردی قابل قبول نیست.

براساس اعلام مسئولان متخصص حوزه دنیاگردی، این صنعت با کمترین سرمایه بیشترین عایدی و اشتغال را ایجاد می نماید و از آنجایی که همه چیز از جمله آثار و اماکن باستانی و تاریخی و طبیعی برای این کار در تمام نقاط استان مازندران وجود دارد، میتوان با برنامه ریزی صحیحی از فرصت استفاده کرد.

طبق پژوهش های استاندارد انجام شده پیرامون غبار بی توجهی بر ظرفیت های دنیاگردی مازندران، در صنعت دنیاگردی به ازای ورود هر دنیاگرد به کشور دستکم پنج شغل ایجاد می گردد و اندازه اشتغال بخش دنیاگردی نیز حدود 12 برابر سریع تر از سایر بخشها است. حالا اینکه چرا در شهرستانهای شرق استان مازندران که همانند غرب استان از همه این مواهب طبیعی، اثر و بنای تاریخی بهره مند است اما دارای بیشترین آمار بیکاری است، سوالی است که پاسخ درست به آن می تواند برای مسئولان در اتخاذ تصمیم درست راهگشا باشد.